segunda-feira, 6 de junho de 2016

Timor-Leste cria "janela única" para reduzir burocracia no comércio externo/Timor-Leste kria "janela únika" hodi hamenus burokrasia ba iha komérsiu esternu



6 junho 2016, SAPO Noticias http://noticias.sapo.tl/portugues (Portugal)

Processar importações ou exportações de bens em Timor-Leste vai demorar entre 12 e 36 horas a partir de 2020, uma redução significativa face à média atual de nove dias, segundo as previsões do Governo timorense.

A melhoria, como explicou hoje Fernanda Borges, coordenadora da comissão de reforma fiscal, será conseguida em grande parte pela introdução da "Janela Única de Timor-Leste".

"Trata-se de um sistema eletrónico que eliminará toda a papelada, reduzirá custos administrativos e
demora, a possibilidade de erros e fraude e facilitará o comércio externo", sublinhou Fernanda Borges.

"Este processo retirará a montanha de burocracia existente atualmente, criará padrões e permitirá cumprir, de forma mais eficiente, todo o aspeto associado ao comércio externo", referiu.

Fernanda Borges disse que desde 2013, o tempo de processamento de bens importados para Timor-Leste caiu 37%, de 15 para nove dias, devendo passar a demorar "apenas entre 12 e 36 horas em 2020".

Com a introdução desta "janela única", Timor-Leste ficará numa posição única que pode ajudar a fomentar o comércio entre a Associação de Nações do Sudeste Asiático (ASEAN, a que o país poderá aderir nos próximos anos) e a Comunidade de Países de Língua Portuguesa CPLP, de que já é membro), considerou Fernanda Borges.

"Como membro destas duas organizações, Timor-Leste é o único país que pode ligar estes dois corpos regionais e, pela primeira vez, criar uma janela única inter-regional entre a CPLP e a ASEAN", frisou.

Segundo referiu, o sistema que Timor-Leste está a desenvolver poderá permitir ligar ainda outros países vizinhos, como a Austrália, a Nova Zelândia ou nações do Pacifico, como "ponte para acesso a mercados e comércio".

Timor-Leste iniciou em 2015 um amplo plano de reforma fiscal, incluindo medidas para fortalecer a integridade das instituições governamentais que lidam com a arrecadação de receitas.

Alterações à base tributária estão também a ser preparadas, no intuito de aumentar as receitas não-petrolíferas do Estado. @Lusa

----------------


Timor-Leste kria "janela únika" hodi hamenus burokrasia ba iha komérsiu esternu

6 junho 2016, SAPO Noticias http://noticias.sapo.tl/tetum (Portugal)
Iha tinan 2020, sei prosesa sasan importasaun ka esportasaun iha Timor-Leste, sei demora de'it durante oras 12 to’o 36, no ida ne’e hanesan redusaun ne’ebé siknifikativa lahanesan ho agora ne’ebé ho kedas loron sia nia laran, tuir previzaun hosi Governu Timór.

Fernanda Borges, kordenadora hosi komisaun reforma fiskál, ohin esplika katak sei hetan rezultadu di’ak liu hosi sistema "Janela Únika Timor-Leste nian".

"Ida ne’e hanesan sistema eletrónika ida ne’ebé sei halakon dokumentu, hamenus kustu administrativa no demora, atu laiha erru no fraude inklui sei fasilita komérsiu esternu", hatutan tan Fernanda Borges.

"Prosesu ne’e sei halakon burokrasia ne’ebé iha ba oras ne’e daudaun, kria padraun no halo atu kumpri ho efisiente liu, aspetu hirak ne’ebé iha ligasaun ho komérsiu esternu", dehan.

Fernanda Borges dehan katak desde 2013, tempu hodi prosesa sasan ne’ebé importa mai Timor-Leste tuun 37% hosi 15 ba loron sia, maibé iha 2020 sei ho “de’it oras 12 to’o 36”.

Liu hosi sistema "janela únika", Timor-Leste sei tama iha pozisaun únika ida ne’ebé sei ajuda atu apoia komérsiu entre Associação de Nações do Sudeste Asiático (ASEAN, ne’ebé Timór sei bele adere iha tinan hirak oin mai) ho Comunidade de Países de Língua Portuguesa CPLP, (ne’ebé Timór hanesan ona membru), dehan Fernanda Borges.

"Hanesan membru hosi organizasaun rua ne’e, Timor-Leste hanesan nasaun únika ne’ebé bele liga parte rejionál rua no foin maka kria janela únika inter-rejionál entre CPLP ho ASEAN", nia esplika klean liu tan.

Tuir nia dehan, Timor-Leste iha ona dezenvolvimentu nia laran no sei bele iha mos ligasaun ho nasaun viziñu hanesan Austrália, Nova Zelándia ka nasaun Pasifika sira, hanesan "ponte ba asesu merkadu ho komérsiu".

Timor-Leste iha 2015 hahú ho planu fiskál oioin, inklui medida atu hametin integridade hosi instituisaun governamentál hothotu ne’ebé tomakonta ba kobransa reseita nian.

Sei halo mos preparasaun hodi muda baze tributária, atu nune’e bele aumenta reseita la’os-petrolífera Estadu nian.

SAPO TL ho Lusa

Nenhum comentário: